martes, 3 de abril de 2012

El lector de Julio Verne. Almudena Grandes.

Na década dos anos corenta a vida é un espazo inhóspito e cruel onde calquera pode desaparecer da noite para a mañá. A aparencia de normalidade dunha existencia monótona e rutineira vese desmentida polas miradas de esguello, polas frases a medias e polos movementos das persoas que, agochadas entre as sombras, tratan de tecer unha nova Historia.
Nino vive a medio camiño entre o cuartel da Garda Civil e o mundo supostamente libre do seu amigo Pepe o Portugués, que lle ensina que hai tres grupos de persoas: os que son felices coa orde imperante, os que aguantan e calan e os que berran. Ós seus dez anos, o neno deberá elixir de que parte está: da de seu pai e os demais habitantes da casa cuartel ou da de Pepe e Dona Elena, que lle descobre a Verne e lle ensina a escribir á máquina e a descubrir que a verdade ten moitas caras.
Atopamos un estarrecedor retrato da época máis funesta da nosa historia recente. Un retrato de vítimas e verdugos, de moitas máis vítimas ca verdugos, porque incluso estes son aquelas en mans doutros máis fortes e poderosos, entre eles, o seu propio medo. Porque o medo é o pano de fondo no aspecto emocional. E ese medo é a causa da traizón, da hipocrisía, da desconfianza, da vinganza, da crueldade. Porque canto máis medo, máis covardía..., ou canta máis covardía, máis medo.
Impacta fortemente o universo feminino: mulleres maltratadas por uns e por outros, pola hipocrisía, pola sede de vinganza que se ceba nelas cando os seus homes -maridos, fillos, pais, irmáns- se botan ó monte. Mulleres que se rebelan e loitan coas armas cotiás, que son as que teñen á man, armas como a roupa de loito posta a secar no balcón ó paso da procesión.
Todo é o que parece e, porén, case nada o é: nin na casa cuartel, nin na rúa nin no monte.
Fronte a tanta desolación, a lealdade, a perseverancia, a solidariedade e a honestidade dalgúns personaxes deixan entreaberta a porta a unha esperanza remota que, en definitiva, nos permitiu seguir vivindo.