LAURA
NO DESERTO.
ANTÓN RIVEIRO COELLO
Ás
veces chega a nós como por casualidade unha novela desas que
tomamos como mero entretemento e que ó final nos sorprende, porque
descubrimos nela unha gran obra literaria. Isto pasounos con Laura
no deserto,
de Antón Riveiro Coello.
Arranca
a obra con Diana descubrindo os misterios da súa familia na
Barcelona de posguerra, pero non debemos deixarnos enganar por este
primeiro dato; non é unha novela sobre a Guerra Civil, nin sobre a
posguerra, senón unha obra sobre a busca da identidade máis
elemental das persoas. A busca de quen son, de onde veño e que
relación me une coas persoas que me rodean.
A
causa de certas experiencias traumáticas na súa vida, Laura sofre
unha amnesia da que só comeza a saír cando, nunha habitación dun
hospital norteamericano, escoita a unha enfermeira cantaruxar A
Rianxeira.
Paso a
paso, coa axuda da súa familia e moita paciencia, irá recobrando
fragmentos que lle permitirán recompoñer a súa historia. Unha
historia que, partindo da costa galega, pasa pola España en guerra,
pola Alemaña fascista e que, finalmente, a leva a Estados Unidos
despois de vivir as consecuencias das dúas guerras.
O
reencontro coas súas lembranzas lévanos a outro tema importante na
novela: os límites entre o correcto e o incorrecto. Os recordos
dalgúns momentos da súa vida fanlle cuestionarse o que está ben e
o que está mal. En situacións críticas como as que ela vive, o
instinto de supervivencia é quen decide, pero cando as
circunstancias cambian é difícil entender e xustificar algúns
comportamentos. O sentimento de culpa fai a súa aparición mentres
intenta completar a película que é a súa vida:
“A
imaxe de Ivonne correndo na neve cara aos aramados asaltou os teus
soños moitas noites. Adoitabas espertar bruscamente e vías como, no
seu avance, se viraba e che espetaba os seus ollos acusadores.
Parecía dicirche que debías aceptar a idea da morte, que non era a
vida o que importaba senón a dignidad e o xeito de morreres.”
Moitos
espazos, varios períodos históricos, distintas voces narrativas, e
todos maxistralmente enlazados. Nada é superfluo, todo ten unha
función e todo xira en torno a esa busca de identidade que a
protagonista procura cando ve perdida a maior riqueza que temos os
seres humanos, a memoria:
“Son
dona dunha ausencia, dun baleiro de case corenta anos, dun abismo
que se abre dentro de min. Si, así é como me sinto ao comprobar,
con tristeza, que o único que fica de todo este tempo é esta
velleira repentina e a inquietante perspectiva dunha familia inédita
que virá coa esperanza de ser lembrada.”
Acompañada
polos que a queren, pero á fin soa, como se enfronta o ser
humano ós momentos decisivos da súa vida, Laura ten que atravesar o
deserto no que se converteu a súa mente para chegar ó outro lado e
saber quen é en realidade.
